Với sự hấp dẫn đặc biệt riêng có của di sản, kỳ quan thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long, những năm gần đây, lượng du khách đến địa danh du lịch này liên tục tăng. Mỗi năm Vịnh Hạ Long đón hàng triệu lượt khách đến tham quan. Tuy nhiên, công tác thông tin, thuyết minh viên trên Vịnh hiện nay vẫn còn hạn chế, chưa thật sự tương xứng với tiềm năng, quy mô và tốc độ phát triển du lịch Vịnh Hạ Long.
Thuyết minh viên của Ban Quản lý Vịnh Hạ Long cung cấp thông tin về Vịnh Hạ Long cho du khách
Còn nhiều bất cập
Năm 2016, Vịnh Hạ Long đón hơn 2,9 triệu lượt khách, trong đó 1,9 triệu lượt khách quốc tế, tăng 12,6% so với năm 2015. Với số khách tham quan tăng như vậy nhưng đội ngũ thuyết minh viên của Ban Quản lý Vịnh Hạ Long chỉ có 22 người, trong đó 1/4 có trình độ ngoại ngữ thông thạo, tập trung chủ yếu là tiếng Anh và tiếng Trung, còn các ngoại ngữ khác hầu như không có. Hiện nay, đội ngũ hướng dẫn viên của Ban Quản lý Vịnh Hạ Long được chia làm 3 tổ công tác tại 3 địa điểm chính: Thiên Cung - Đầu Gỗ, Sửng Sốt - Mê Cung và Cảng tàu khách quốc tế Tuần Châu phục vụ hướng dẫn cho khách tham quan trên các tuyến thăm Vịnh và tại các điểm hang động.
Có một thực tế, trong khi khách du lịch đến tham quan Vịnh Hạ Long liên tục tăng thì số lượng thuyết minh viên của Ban Quản lý Vịnh Hạ Long không tăng mà còn giảm so với trước đây. Theo tìm hiểu của chúng tôi, sở dĩ đội ngũ thuyết minh viên giảm có rất nhiều nguyên nhân, một số hướng dẫn viên dày dặn kinh nghiệm thực tế, có tuổi đã chuyển nghề hoặc được điều chuyển công việc khác, trong khi chưa có chỉ tiêu tuyển lớp hướng dẫn viên mới. Chị Nguyễn Thị Thảo, một hướng dẫn viên có thâm niên 20 năm công tác tại Ban Quản lý Vịnh Hạ Long chia sẻ: Thực ra hướng dẫn viên ở Vịnh Hạ Long là một thử thách cho những người tham gia vào công việc này. Với chị em phụ nữ công việc suốt ngày lênh đênh trên biển cũng khá vất vả, đặc biệt khi có tuổi nên nếu không có lòng yêu nghề thì khó trụ lại được với nghề.
Mặt khác, thực tế hiện nay, phần lớn các đoàn khách đến tham quan Vịnh Hạ Long thường mua tour của các công ty lữ hành. Vì vậy, chắc chắn họ đã có hướng dẫn viên của công ty du lịch suốt tuyến và đảm đương luôn nhiệm vụ hướng dẫn về địa điểm tham quan trong suốt hành trình. Mặc dù vậy, với con số thực tế hướng dẫn viên như hiện nay, vẫn chưa thể đáp ứng được yêu cầu phục vụ khách đến tham quan Vịnh ngày càng tăng, chủ yếu vào mùa cao điểm khách nội địa, số lượng hướng dẫn viên không đáp ứng đủ nhu cầu của du khách. Nếu so với tiềm năng phát triển du lịch cùng với hàng triệu khách, du lịch tham quan di sản mỗi năm thì số lượng hướng dẫn viên như vậy quả là một con số khiêm tốn.
Hiện tại, đội ngũ hướng dẫn viên của Ban Quản lý Vịnh Hạ Long vẫn chủ yếu phục vụ các đoàn khách lẻ trong nước, tập trung ở những đoàn khách tự tổ chức, không đi theo tour của các công ty du lịch. Theo khảo sát, hiện nay có tới trên 90% các đoàn khách quốc tế đến tham quan Vịnh Hạ Long thường sử dụng hướng dẫn viên của các công ty du lịch hoặc hướng dẫn viên tự do. Trong số đó không ít hướng dẫn viên còn thiếu kiến thức, hiểu biết sâu rộng về Vịnh Hạ Long, thông tin hướng dẫn cho khách chưa thực sự đầy đủ dẫn đến việc khách du lịch không hiểu đúng, thậm chí sai lệch về điểm đến.
Thành lập tổ thông tin, hướng dẫn viên du lịch
Khách du lịch khi đến tham quan Vịnh Hạ Long ngoài mong muốn chiêm ngưỡng di sản, kỳ quan thiên nhiên vô giá, họ còn hy vọng sẽ nhận được những bài thuyết minh hấp dẫn về các địa danh và sự phục vụ nhiệt tình chu đáo từ các dịch vụ du lịch. Xác định được tầm quan trọng của đội ngũ thuyết minh viên trong công tác tuyên truyền, quảng bá giá trị của điểm đến, thời gian qua, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long cũng không ngừng nâng cao chất lượng đội ngũ. Hàng năm, bên cạnh việc tổ chức, kiểm tra sát hạch hướng dẫn viên, tổ chức các chương trình đào tạo hệ thống về chuyên môn nghiệp vụ và ngoại ngữ, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long tiếp tục nghiên cứu và đề xuất cơ chế chính sách phù hợp cho dịch vụ hướng dẫn viên. Cụ thể gần đây nhất, tháng 1/2017, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã phê duyệt phương án thành lập tổ Thông tin, hướng dẫn du lịch Vịnh Hạ Long trực thuộc Phòng Nghiệp vụ - Nghiên cứu. Theo đó tổ thông tin hướng dẫn viên có nhiệm vụ thực hiện công tác thuyết minh, hướng dẫn cho khách du lịch đến tham quan Vịnh Hạ Long; cung cấp thông tin, tư vấn, trợ giúp cho khách du lịch có nhu cầu tìm hiểu các thông tin liên quan đến du lịch trên Vịnh. Đồng thời thực hiện công tác tuyên truyền, quảng bá di sản; giám sát nội dung tuyên truyền, quảng bá về di sản Vịnh Hạ Long đối với các thuyết minh viên của các hãng lữ hành tại các điểm tham quan. Đối với các tàu có thuyết minh viên đi cùng phải giám sát các tàu du lịch trong việc vận chuyển khách tham quan theo đúng hành trình, thời gian tham quan và chấp hành niêm yết giá các dịch vụ theo đúng quy định hiện hành...
Với mục tiêu nâng cao chất lượng công tác thuyết minh, hướng dẫn, góp phần thực hiện tốt công tác tuyên truyền, quảng bá các giá trị của di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long, Ban quản lý Vịnh Hạ Long phấn đấu đến hết năm 2017, 100% thuyết minh, hướng dẫn trên Vịnh Hạ Long qua các đợt kiểm tra, đánh giá chuyên môn nghiệp vụ đạt loại khá trở lên, trong đó 50% xếp loại giỏi; 100% thuyết minh viên giao tiếp tốt 1 ngoại ngữ, 50% thuyết minh viên thành thạo 1 ngoại ngữ; 80% đoàn khách tự do (khách lẻ) được nghe thuyết minh viên theo tuyến du lịch trên Vịnh Hạ Long.
Thu Nguyên
