Là tỉnh có nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng, cùng với việc tích cực tuyên truyền, quảng bá, ngành Du lịch Ninh Bình cũng khuyến khích các loại hình du lịch phát triển, trong đó có du lịch cộng đồng (còn gọi là du lịch homestay), góp phần quảng bá du lịch, tăng nguồn thu ngân sách và đảm bảo thu nhập cho người dân địa phương.
Khách du lịch nước ngoài trải nghiệm du lịch homestay tại xã Ninh Hải (Hoa Lư). Ảnh: Minh Quang
Gia đình chị Trần Thị Nhung, thôn Trường An, xã Trường Yên (Hoa Lư) là một trong những người đầu tiên trong thôn thực hiện dịch vụ du lịch cộng đồng homestay phục vụ du khách. Chị Nhung cho biết, ban đầu gia đình còn bỡ ngỡ, sau đó được tham quan học tập một số mô hình du lịch cộng đồng tại xã Ninh Hải (Hoa Lư) và xã Gia Vân (Gia Viễn), gia đình nắm bắt được thế mạnh của mình tại Khu di tích lịch sử - văn hóa Cố đô Hoa Lư; đặc biệt được Hội Phụ nữ huyện và xã tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng trong việc ứng xử văn hóa, văn minh, tạo niềm tin, sự thân thiện cho du khách, gia đình chị đã thực hiện thành công loại hình du lịch này. Hiện gia đình chị Nhung được giới thiệu và khách du lịch tìm đến quanh năm, nhiều hơn cả là mùa xuân và dịp lễ hội. Hiện, thôn Trường An có hơn 20 gia đình tham gia loại hình du lịch homestay, cho thấy, đây là hình thức du lịch cộng đồng hiệu quả, thân thiện, được nhiều du khách nước ngoài lựa chọn, yêu thích.
Bà Clare James, du khách Australia cho biết, lần đầu tiên đến Việt Nam, trước khi đến đây tôi đã tìm hiểu về Việt Nam qua mạng Internet, tôi thấy Ninh Bình là một điểm du lịch rất đẹp, do đó tôi đã chọn đây là điểm dừng chân đầu tiên trong hành trình du lịch của mình. Đến đây, được giới thiệu về loại hình du lịch homestay, tôi thử nghiệm ngay và rất thích, bởi cùng với tham quan cảnh đẹp thiên nhiên, tôi còn được trải nghiệm, tìm hiểu về cuộc sống của những người dân bản địa. Tôi đã đạp xe đi nhiều chỗ, thăm thú nhiều nơi và nhận thấy, ngoài cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, con người ở đây cũng rất thân thiện và mến khách. Họ nhiệt tình, chu đáo, niềm nở tiếp đón tôi, khiến tôi cảm thấy như mình đang ở ngay đất nước mình. Đặc biệt, những món ăn của Việt Nam rất ngon và phù hợp với sở thích của tôi. Nói chung tôi rất hài lòng về các dịch vụ tại đây, các bạn nên phát huy loại hình du lịch dân dã này để thu hút được nhiều khách đến đây hơn nữa. Nhất định khi về nước, tôi sẽ giới thiệu với bạn bè về Việt Nam và Ninh Bình. Và nếu có dịp trở lại, tôi vẫn sẽ chọn loại hình du lịch homestay để được trải nghiệm nhiều điều thú vị hơn nữa ở đất nước các bạn…
Theo ông Nguyễn Ngọc Súy, Trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Hoa Lư, mô hình du lịch homestay phát triển trên địa bàn huyện Hoa Lư vài năm nay, bước đầu cho thấy hiệu quả tích cực, giúp nhiều hộ gia đình có thêm thu nhập, ổn định cuộc sống. Loại hình du lịch homestay là hình thức du lịch tại cộng đồng, ngoài tổ chức các dịch vụ ăn, nghỉ tại gia đình, du khách còn được tham gia các hoạt động diễn ra bình thường trong cuộc sống của mỗi gia đình, người dân, như trải nghiệm nấu ăn, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, tham gia trồng trọt, cấy lúa, bắt tôm, cá… Giá các phòng nghỉ theo hình thức du lịch này khá phù hợp và ổn định, vào khoảng 100-150 nghìn đồng/người/tối; giá của các bữa ăn cũng không cao, thường được chế biến đơn giản, dân dã, giúp du khách được trải nghiệm và thưởng thức món ăn theo truyền thống của người Việt.
Từ chỉ có vài gia đình mạnh dạn mở loại hình du lịch homestay, đến nay trên địa bàn huyện Hoa Lư đã có vài chục hộ gia đình đầu tư, góp phần thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước đến tham quan, trải nghiệm, trong đó phần lớn là du khách nước ngoài. Năm 2017, huyện Hoa Lư đã đón hàng nghìn lượt khách bằng hình thức du lịch cộng đồng. Hiện trên địa bàn các xã có nhiều di tích, danh lam thắng cảnh như Ninh Hải, Ninh Thắng, Trường Yên… vẫn có nhiều hộ gia đình tiếp tục cải tạo lại diện tích nhà ở, đầu tư cơ sở vật chất để làm du lịch theo hình thức này, góp phần tăng thu nhập, ổn định cuộc sống. Chính quyền huyện Hoa Lư cũng tạo điều kiện cho người dân phát triển loại hình du lịch này bằng việc tăng cường đảm bảo an ninh trật tự, vệ sinh môi trường các khu, điểm du lịch. Hàng năm phối hợp với các cơ quan chức năng mở các lớp tập huấn về kiến thức du lịch, văn hóa, văn minh trong ứng xử với du khách; phối hợp với các doanh nghiệp khai thác du lịch trên địa bàn đẩy mạnh công tác quảng bá, giới thiệu về du lịch địa phương; đồng thời kiến nghị các cấp có thẩm quyền quy hoạch thành làng du lịch cộng đồng nhằm phát triển loại hình du lịch cộng đồng bền vững…
Theo đại diện Sở Du lịch Ninh Bình, vài năm trước, mới chỉ có khoảng gần chục hộ gia đình ở gần các khu, điểm du lịch tổ chức mô hình du lịch homestay cho khách du lịch có nhu cầu; đến nay, toàn tỉnh đã có hàng trăm hộ gia đình tham gia phân bổ ở hầu hết các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh. Trong những năm qua, các hộ kinh doanh homestay trên địa bàn tỉnh đã đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch với tổng số vốn trên 100 tỷ đồng, xây dựng gần 1 nghìn phòng nghỉ phục vụ khách du lịch, tạo việc làm cho hàng nghìn lao động địa phương có thu nhập ổn định. Hình thức du lịch này được đánh giá sẽ ngày càng phát triển, bởi vốn đầu tư ban đầu không nhiều nhưng mang lại hiệu quả kinh tế cao, phù hợp với cách làm du lịch của nhiều người dân trên địa bàn.
Tuy nhiên, du lịch homestay hiện còn có những hạn chế, đó là hầu hết các hộ kinh doanh dịch vụ theo quy mô gia đình, mang tính tự phát, do nguồn vốn ít, việc đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ ăn, nghỉ còn hạn chế; số lao động tham gia làm du lịch homestay có kiến thức về du lịch và ngoại ngữ rất thấp, còn lại hầu hết chưa được đào tạo. Cùng với đó, các dịch vụ du lịch cung cấp cho du khách còn nghèo nàn, phần lớn các hộ kinh doanh mới chỉ tập trung vào dịch vụ lưu trú thuần túy, thiếu các dịch vụ bổ sung và chương trình trải nghiệm cuộc sống bản làng. Một số hộ kinh doanh chưa chấp hành nghiêm các quy định kinh doanh về lưu trú du lịch… từ đó, hiệu quả kinh doanh chưa cao và không bền vững.
Để khai thác và phát huy hơn nữa tiềm năng thế mạnh của loại hình du lịch homestay, ngành Du lịch khuyến khích các hộ dân trên địa bàn đầu tư phát triển nhà ở có phòng cho khách du lịch thuê theo quy hoạch phát triển du lịch đã được duyệt. Phát triển loại hình kinh doanh homestay đảm bảo an ninh quốc phòng, an ninh trật tự, góp phần tham gia bảo vệ môi trường tự nhiên, môi trường xã hội, bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa địa phương, tạo việc làm và thu nhập cho lao động địa phương. Cùng với đó tăng cường hiệu lực quản lý Nhà nước đối với hoạt động kinh doanh lưu trú du lịch, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân kinh doanh du lịch đảm bảo bình đẳng, chất lượng hiệu quả, đúng pháp luật. Đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá rộng rãi trong cộng đồng dân cư, để mọi người cùng tham gia, góp phần làm phong phú thêm sản phẩm du lịch của địa phương. Thường xuyên mở các lớp tập huấn nâng cao tay nghề, kỹ năng giao tiếp, phục vụ, giữ gìn vệ sinh môi trường, không ngừng nâng cao nhận thức cho người dân. Phát triển du lịch cộng đồng gắn với phục hồi các làng nghề truyền thống, sinh hoạt, văn hóa của địa phương, góp phần thu hút khách du lịch và làm phong phú thêm loại hình du lịch của Ninh Bình, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho các hộ gia đình và nguồn thu cho xã hội.
Mỹ Hạnh
Nguồn: baoninhbinh.org.vn
