Đến hẹn lại lên, cứ mỗi độ tháng 5, tháng 6 vùng Tây Bắc và Đông Bắc nước ta lại trở nên đẹp và hoang sơ hơn bao giờ hết. Mùa nước đổ tràn về khắp các thửa ruộng bậc thang chồng lên nhau thành từng lớp dài vô tận, lung linh và quyến rũ khiến bất cứ ai khi chứng kiến cũng phải trầm trồ trước khung cảnh hùng vĩ này.
Ruộng bậc thang mùa nước đổ đẹp như tranh vẽ. Ảnh: ST.
Mùa nước đổ hay còn gọi là mùa đổ ải là mùa đồng bào vùng cao lấy nước về ruộng bậc thang để chuẩn bị cấy lúa, đây là giai đoạn rất quan trọng để làm nên những mùa vàng ruộng bậc thang. Thời điểm từ tháng 5 đến tháng 6 hằng năm, khi những cơn mưa đầu mùa mang lại nguồn nước cho đồng ruộng thì cũng là lúc bà con tập trung ra đồng cấy lúa mùa cho kịp khung thời vụ. Những triền ruộng bậc thang đầy ắp nước từ những khe lạch nhỏ trên núi cao đổ về, lung linh như những tấm gương phản chiếu, nối dài tới tận chân trời. Vào thời điểm này, mọi người dân, mỗi người một việc, tất bật, khẩn trương tập trung cho việc khơi dẫn nước, đắp bờ, cày. Công đoạn cuối cùng là nhổ mạ để đi cấy, hướng tới một vụ mới cây lúa trĩu bông, nặng hạt.
Khi nước được đưa vào vừa đủ, đồng bào tiếp tục gieo hạt. Vài ngày sau, từng thửa ruộng xanh ngút tầm mắt bắt đầu hiện ra thì họ tháo nước cho lúa nảy mầm. Và khi những mầm non ấy bật lên vươn mình khỏi mặt nước, người dân lại dẫn nước trở về ruộng cho cây mạ lớn thêm chút nữa. Thời điểm này, những thửa ruộng bậc thang trông như những bức tranh đa sắc: chỗ mang màu vàng của phù sa, chỗ nhuộm sắc xanh của mạ vừa gieo, chỗ phản chiếu đất trời tím biêng biếc.
Đặc trưng riêng của ruộng bậc thang là đồi núi có độ dốc cao, địa hình quanh co, chủ yếu tận dụng nước trời, nên công việc dẫn nước lên ruộng là cả một "nghệ thuật" đòi hỏi những đôi bàn tay khéo léo, tài hoa và cần mẫn. Mùa nước đổ trở thành một trong những sản phẩm du lịch độc đáo của vùng miền núi phía Bắc mà không nơi nào có được. Đến với huyện vùng cao Bát Xát, Mù Cang Chải, Hoàng Su Phì... của Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang như những bậc thang bắc lên trời xanh, tạo nên bức tranh phong cảnh vô cùng đẹp.
Đặc biệt, huyện Bát Xát (Lào Cai) hiện có hơn 3.000 ha ruộng bậc thang, phân bố ở tất cả các xã: Y Tý, Sàng Ma Sáo, Dền Sáng, Ngải Thầu, nổi bật là thung lũng Thề Pả thuộc địa phận 2 xã Y Tý và Ngải Thầu đã được Bộ VHTTDL công nhận là di tích quốc gia. Những dòng chảy Ngòi Phát, suối Lũng Pô, suối Quang Kim không chỉ góp phần quan trọng phục vụ sản xuất nông nghiệp và canh tác ruộng, mà còn là điểm du lịch mùa nước đổ đẹp bậc nhất Tây Bắc.
Thu Hằng
