Người Tày ở Văn Bàn (Lào Cai) có bề dày về văn hóa truyền thống và đậm đà bản sắc. Trong đó, nghề truyền thống làm sản phẩm may mặc và các vật dụng hàng ngày đang được bảo tồn và phát huy giá trị, vừa góp phần giữ gìn nét đẹp, vừa trở thành hàng hóa bán ra thị trường.
Nghề dệt truyền thống của người Tày Văn Bàn
Từ năm 2003, nhận thấy sự mai một của nghề dệt truyền thống, trong khi nhu cầu sử dụng sản phẩm của người Tày và khách tìm mua ở nhiều nơi, bà Phùng Thị Tưởng, tổ 5 thị trấn Khánh Yên, huyện Văn Bàn đã đứng ra thành lập HTX tiểu thủ công nghiệp dệt may truyền thống. Và tâm huyết của bà đã trở thành hiện thực.
Bà Tưởng chia sẻ: “Mục đích làm là để bán sản phẩm cho các dân tộc của mình, và bên du lịch hay mua nhiều đệm, gối với quần áo Tày. Ngày đoàn kết thì cán bộ công nhân viên cứ chạy lên chỗ tôi mua thôi, cho nên tôi mới không muốn bỏ nghề.”
Sản phẩm mà HTX tiểu thủ công nghiệp Khánh Yên làm chủ yếu là đồ dệt thổ cẩm và làm quần áo, các vật dụng từ vải thổ cẩm như đệm ngồi nhồi bông truyền thống, đồ lưu niệm, vải vóc. Cứ vào mùa nông nhàn hoặc khi có thời gian rảnh rỗi, các xã viên lại tập trung lại. Người có nhiều kinh nghiệm sẽ truyền dạy thêm cho người chưa thành thạo để tạo ra những sản phẩm chất lượng tốt nhất.
“Nghề truyền thống này, tôi rất thích từ đời xưa rồi. Bây giờ, tôi học theo bà cô để sau này bà cô không làm được nữa thì tôi sẽ là người làm ra sản phẩm, và mang lại thu nhập cho mình.” - Chị Phùng Thị Tuyết, thôn Noong Khuấn, xã Khánh Yên Trung, huyện Văn Bàn cho biết.
Để nghề truyền thống của người Tày được bảo tồn và phát huy giá trị, trở thành sản phẩm du lịch ở địa phương, huyện Văn Bàn cũng đã quan tâm, tuyên truyền, vận động, khuyến khích bà con khôi phục, giữ nghề, tạo công ăn việc làm và thu nhập cho gia đình.
Ông Hoàng Văn Bắc, cán bộ Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Văn Bàn nói: “Bảo tồn bản sắc những nghề truyền thống của dân tộc Tày hiện nay là để làm sao không bị mai một, và lưu giữ truyền dạy cho thế hệ trẻ. Sản phẩm truyền thống sẵn sàng trở thành một trong những mặt hàng sản phẩm du lịch, đáp ứng theo nhu cầu du lịch sau này, khi mà Văn Bàn hình thành được các mô hình phát triển du lịch cộng đồng.”
Ngày nay, nghề dệt tuy không còn nhiều người làm những người như bà Tưởng, và bà con người Tày ở Văn Bàn sẽ là những nhân tố đắc lực trong việc khôi phục nghề, biến nét đẹp truyền thống thành sản phẩm du lịch, đem lại nguồn lợi bền vững./.
Lưu Đức Trung
