Hòn Đốc là hòn đảo thuộc xã Tiên Hải, thị xã Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang, cách đất liền khoảng 7 hải lý. Thời tiết ở đây tương đối khắc nghiệt, điều kiện ăn ở và đi lại của chiến sĩ và người dân trên đảo còn gặp nhiều khó khăn, nhất là trong mùa biển động. Tuy vậy, những người dân trên đảo Hòn Đốc đã biết khắc phục khó khăn, tập trung phát triển hai hình thức kinh tế chính là nuôi cá lồng bè và làm du lịch tại nhà. Sự năng động, sáng tạo đã biến Hòn Đốc thành một điểm du lịch thu hút du khách mỗi dịp đến Kiên Giang.

Ở Hòn Đốc, hầu hết đàn ông đi biển khai thác, nuôi trồng hải sản, còn phụ nữ chỉ ở nhà làm nội trợ. Mấy năm trước, thấy một số du khách ra đảo tham quan, tắm biển không có nơi lưu trú, bà Dương Thị Mai (tức Bảy Tròn) đã cho họ ở nhờ. Thế là ý tưởng làm dịch vụ lưu trú tại nhà cho du khách bắt đầu hình thành trong đầu bà. Nghĩ là làm, bà Mai đầu tư vốn  sửa sang nhà cửa, mua sắm thêm một số tiện nghi sinh hoạt để cho khách thuê trọ mỗi dịp ra đây tham quan tắm biển, giúp du khách có thêm nhiều trải nghiệm thú vị.

“Hồi trước nhà cửa còn xập xệ, bây giờ nâng cấp lên, có chỗ nghỉ đàng hoàng, phục vụ cho khách. Khách muốn ăn uống, gia đình cũng sẽ nấu cho họ. Ai cũng trông cho người ta đến cho đông vui, chứ ở đây vắng vẻ lắm. Một tuần khách đến nhiều vào hai ngày thứ 7 và Chủ Nhật, còn ngày thường thì chỉ có khách lẻ, từ 4 - 5 người. Còn dịp lễ, khách tới đây mỗi ngày khoảng ngoài vài trăm người”, bà Mai cho biết.

Từ thành công của bà Mai, nhiều gia đình trên đảo Hòn Đốc đã học theo cách làm kinh tế mới mẻ này. Đến nay trên đảo đã có 20 hộ làm dịch vụ lưu trú tại nhà, việc đầu tư cơ sở vật chất, dịch vụ cũng bài bản hơn, khiến lượng khách ra đảo tăng nhanh. Ông Nguyễn Văn Thuận, một hộ dân làm du lịch cộng đồng cho biết: ở hòn Đốc, mùa đông khách nhất kéo dài từ tháng 2 đến tháng 7, đặc biệt là dịp nghỉ lễ 30/4, hàng nghìn lượt khách đã ra đây nghỉ dưỡng, tắm biển. Có khi đông khách quá, ông phải thuê thêm một số anh em họ hàng phụ giúp. Tuy mới làm du lịch được 2 năm nhưng đã bắt đầu có lãi, nên ông càng mạnh dạn đầu tư vốn xây dựng thêm nhà cửa làm chỗ nghỉ cho du khách. Tuy chưa có nhiều khách  nước ngoài tới đây, nhưng ông Thuận cũng đang tự học tiếng Anh với mong muốn có thể giao tiếp tốt hơn, để mở thêm nhiều dịch vụ đáp ứng nhu cầu giải trí của du khách.

Hòn Đốc có hai bãi biển là bãi Bắc và bãi Nam, nhưng du khách thường tập trung ở bãi Bắc nhiều hơn. Bà Trịnh Thị Ngó - người Hậu Giang đi du lịch Hòn Đốc cho biết cảm nhận khi được lưu trú tại nhà dân: Lúc nào cảng cá ở đây cũng nhộn nhịp. Tàu cá về luôn nhiều ghẹ, mực, cá bớp, cá đuồi…tha hồ để khách ra đảo lựa chọn và mua về nhờ bà con luộc, nướng giùm.

Bà cho biết môi trường không khí ở đây rất trong lành, phù hợp với những người lớn tuổi: “Tôi ăn uống, tắm giặt đều được gia đình chủ nhà chăm lo chu đáo, muốn đi đâu họ chở đi, thức ăn họ phục vụ tận nơi, giá cả lại phải chăng, hợp với sở thích và túi tiền của mình”.

Ông Phan Hồng Phúc, phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Tiên Hải, thị xã Hà Tiên cho biết: xã đang kêu gọi các nhà đầu tư xây dựng các điểm dịch vụ du lịch. Tuy vậy, bên cạnh những nhà đầu tư lớn thì việc phát triển mô hình du lịch tại nhà đã góp phần cải thiện đời sống, thu nhập cho họ rất nhiều. Xã đã xúc tiến mở lớp hướng dẫn viên du lịch cho 38 học viên, trang bị những kiến thức nghiệp vụ cơ bản cho đội ngũ này để phục vụ tốt hơn các đoàn tham quan, nghỉ dưỡng tại đảo. Tuy nhiên, khó khăn nhất hiện nay vẫn là chưa chủ động được nguồn điện.

“Mô hình du lịch cộng đồng dần phát triển, có nhiều tín hiệu khả quan nhưng vẫn còn tồn tại một số khó khăn, chẳng hạn như vấn đề điện, nước. Khi triển khai mô hình này, một số hộ đã bỏ vốn ra nhiều nhưng điện phát một ngày chỉ 7 giờ đồng hồ. Khi cúp điện sẽ làm cho điều kiện sinh hoạt khó khăn hơn, ông Phan Hồng Phúc chia sẻ.

Với gần 20 hộ làm du lịch cộng đồng, doanh thu du lịch trong năm ngoái ở Hòn Đốc đạt hơn 7 tỷ đồng. Đây là hướng phát triển nhiều tiềm năng của địa phương. Chính quyền xã Tiên Hải đang tập trung hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới, vận động kinh phí mua lò đốt rác, thu gom và xử lý chất thải, tuyên truyền vận động người dân nâng cao ý thức bảo vệ môi trường biển và bãi biển để thu hút ngày càng nhiều du khách hơn./.