Diện mạo làng ven biển Nhơn Hải đang từng bước đổi thay

 

Cần tạo thêm sinh kế cho người dân

 

Nhơn Hải là xã bãi ngang, nằm ở phía đông bán đảo Phương Mai, cách trung tâm thành phố Quy Nhơn khoảng 20km bằng đường bộ, Nhơn Hải có đặc trưng về đa dạng sinh học, là nơi có môi trường rất thuận lợi cho các loài sinh vật biển phát triển. Với lợi thế về tài nguyên tự nhiên và văn hóa, những năm gần đây, du lịch của xã tăng trưởng nhanh, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế-xã hội của địa phương. Vài năm gần đây, làng chài Nhơn Hải là một trong những điểm đến thu hút khách du lịch khi tới Quy Nhơn. Từ tháng 5 đến tháng 7 dương lịch là mùa nước cạn, những rặng rong mơ nổi sát mặt nước đã thu hút nhiều nhiếp ảnh gia, du khách tới Nhơn Hải khám phá.

 

Để vừa bảo vệ khu vực san hô, vừa tạo sinh kế cho cộng đồng, TP Quy Nhơn đã công nhận, giao quyền quản lý cho Tổ chức cộng đồng thực hiện công tác bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại khu vực phía tây Hòn Khô nhỏ, xã Nhơn Hải. Đây là mô hình đồng quản lý trong việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản trên địa bàn TP Quy Nhơn nói riêng và đồng thời cũng là mô hình đầu tiên của cả nước theo Luật Thủy sản năm 2017 nói chung.

 

Qua rà soát, kiểm tra, báo cáo của UBND xã Nhơn Hải, khu vực trên đã được UBND thành phố Quy Nhơn giao quyền quản lý cho năm bè nổi hoạt động theo đúng phương án đã được UBND thành phố Quy Nhơn công nhận và giao quyền để thực hiện bảo vệ rạn san hô, bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Tuy nhiên, số vốn ban đầu của một số hộ dân đầu tư vào bè nổi làm nhà hàng là khá lớn nên việc đình chỉ hoạt động của một số bè nổi không bảo đảm quy định cũng ảnh hưởng không nhỏ đến sinh kế, đời sống của cộng đồng địa phương trong thời gian qua.

 

Để du lịch khởi sắc

 

Những năm trước, ở Nhơn Hải còn có một nghề thời vụ, đó là nghề hái rong mơ. Mỗi năm, người dân thu hoạch được cả trăm tấn rong, phơi khô rồi bán lại cho thương lái. Dù chỉ là công việc thời vụ song mang lại thu nhập khá tốt cho ngư dân. Tuy nhiên, do rong mơ cũng đóng vai trò tạo nên môi trường sống, sinh sản của các loài cá, rùa nên hiện nay chỉ đến cuối mùa (tháng 8 âm lịch), người dân địa phương mới được thu hoạch và phải để lại gốc cho rong phát triển mùa sau.

 

Nhơn Hải đang chú trọng phát triển mạnh về dịch vụ, du lịch biển, đảo, tuy nhiên vì hoạt động có phần mang tính chất tự phát nên nhiều nhà bè tại đây không bảo đảm chất lượng cũng như an toàn vệ sinh môi trường, do đó UBND thành phố Quy Nhơn đã có văn bản cấm một số nhà bè không đủ tiêu chuẩn dừng hoạt động. Việc phát triển du lịch biển ở Nhơn Hải đang gặp một số khó khăn, hạn chế nhất định. Nguyên nhân một phần bắt nguồn từ số lượng cơ sở lưu trú chưa đáp ứng đủ nhu cầu du khách, nhất là trong mùa du lịch cao điểm. Trên địa bàn xã, một số công trình văn hóa, di tích lịch sử… chưa được khai thác hiệu quả để làm tăng giá trị các sản phẩm và loại hình du lịch. Mặc dù đã được ưu tiên phát triển nhưng hạ tầng giao thông đường bộ ven biển ở Nhơn Hải vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu cho phát triển du lịch cũng như hoạt động của người dân địa phương. Phương tiện vận chuyển giao thông chưa theo kịp yêu cầu phát triển du lịch.

 

Anh Nguyễn Tôn Xuân Sáng (Hợp tác xã dịch vụ du lịch-thủy sản xã Nhơn Hải) cho biết, thời điểm này năm trước, số lượng khách đến tham quan rạn san hô tại khu vực biển Nhơn Hải bình quân 400 lượt khách/ngày, cao điểm vào các dịp lễ, nghỉ hè, lượng khách có thể lên đến 700-800 lượt khách/ngày. Thời gian hoạt động du lịch giải trí tại Nhơn Hải khoảng 6 tháng nếu thời tiết thuận lợi (từ tháng 4 đến tháng 9), cao điểm nhất vào mùa hè (tháng 5 đến tháng 8). Hiện nay, một số bè du lịch không tuân thủ quy định về bảo vệ rạn san hô, vẫn đến thả neo trong vùng rạn san hô, khách ăn uống trên bè rồi lại xả rác xuống biển. Khối lượng rác thải ra mỗi ngày trên địa bàn xã khá nhiều nhưng do kinh phí hạn chế nên mới chỉ thu gom rác được trong khu dân cư. Tình trạng vứt rác bừa bãi ở nơi công cộng, bãi biển, đổ rác xuống biển vẫn còn xảy ra và chưa có giải pháp ngăn chặn. Vì vậy việc quản lý và bảo vệ các rạn san hô ven biển xã Nhơn Hải cần phải tiến hành thường xuyên và liên tục.

 

Theo ông Nguyễn Ngọc Nam, Phó Chủ tịch UBND xã Nhơn Hải, chính quyền địa phương đang phối hợp Sở Du lịch trình đề án phát triển du lịch cộng đồng lên cấp trên. Sau khi được tỉnh phê duyệt, địa phương sẽ thành lập các ban quản lý du lịch cộng đồng rồi đưa người dân vào các ban này để họ thực hiện một số các quy định của đề án đã đặt ra. Thí dụ như người có xuồng phải bảo đảm những gì, chạy chuyến thứ mấy, có an toàn hay không… Những điều này cần phải được sắp xếp lại cho quy củ. Hiện nay, Sở Du lịch đang trình UBND tỉnh phê duyệt đề án phát triển du lịch cộng đồng ở địa phương và sau khi được phê duyệt, xã sẽ dựa vào đó để có quy chế, quy định về quản lý, sử dụng, đồng thời kêu gọi doanh nghiệp, nhà đầu tư đồng hành, hỗ trợ phát triển chứ chỉ mỗi địa phương thì khó thực hiện được.

 

Bài và ảnh: Lương Thanh Tùng