Bắc Ninh: Tiên Du bảo tồn, phát huy di sản văn hóa Quan họ

Cập nhật:20/10/2023 09:38:00
Nhắc đến dân ca Quan họ, du khách không thể không nhớ đến vùng đất cổ Tiên Du, với làn điệu dân ca Quan họ đằm thắm, mượt mà đón khách mỗi dịp lễ hội, độc đáo, đậm đặc hơn cả là tại lễ hội Lim. Nhận thức rõ tầm quan trọng của dân ca Quan họ Bắc Ninh, huyện Tiên Du (Bắc Ninh) triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Quan họ.
Ngay sau khi Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO công nhận là di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại, huyện Tiên Du chỉ đạo ngành Văn hóa thông tin tăng cường công tác tuyên truyền, quảng bá về di sản với nhiều hình thức phong phú; phối hợp với các cơ quan thông tấn báo chí xây dựng các chương trình nghệ thuật để chuyển tải thông tin về vùng đất, lịch sử, văn hóa, con người Tiên Du trong quá khứ, hiện tại và tương lai với bạn bè trong nước và quốc tế. UBND huyện chỉ đạo ngành Giáo dục đưa dân ca Quan họ Bắc Ninh vào chương trình giảng dạy trong các nhà trường từ bậc Tiểu học đến THPT và tổ chức các chương trình ngoại khóa, liên hoan văn hóa nghệ thuật giữa các câu lạc bộ, tạo cơ hội cho học sinh gặp gỡ, giao lưu với các nghệ nhân, liền anh, liền chị; tổ chức hội thi hát dân ca Quan họ Bắc Ninh.
 
Thực hiện hiệu quả Đề án “Bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể Dân ca Quan họ Bắc Ninh” hàng năm, huyện Tiên Du tổ chức nhiều lớp dạy hát Dân ca Quan họ ở cơ sở và các nghệ nhân truyền dạy ở các nhà chứa Quan họ cho hàng trăm liền anh, liền chị. Các CLB Quan họ ở các xã, thị trấn thường xuyên tổ chức giao lưu và duy trì hoạt động dạy hát Quan họ cho nhiều đối tượng là người cao tuổi, thanh thiếu nhi… tổ chức tập huấn cho các nghệ nhân về một số kỹ năng, nội dung liên quan trong việc truyền dạy dân ca Quan họ Bắc Ninh trong gia đình và cộng đồng.
 
Các liền chị Quan họ thị trấn Lim truyền dạy cho thế hệ măng non dịp hè
 
Nghệ nhân Quan họ chính là những “báu vật sống” bảo đảm cho hát Quan họ tồn tại, phát triển từ đời này sang đời khác, trở thành một bộ phận quan trọng trong hệ thống văn hóa phi vật thể của mỗi quốc gia. Hiện Tiên Du có 52 nghệ nhân dân ca Quan họ (hiện nay còn 40 nghệ nhân) và 3 nghệ nhân ưu tú.
 
Tiên Du luôn quan tâm động viên và có các chế độ đãi ngộ xứng đáng đối với các nghệ nhân đã được phong tặng, như: Ngoài việc thực hiện chi trả đầy đủ, kịp thời chế độ hàng tháng, huyện còn tổ chức thăm hỏi, động viên.
 
Tiên Du là địa phương có nhiều lễ hội truyền thống và được gắn kết chặt chẽ với di sản văn hóa vật thể và phi vật thể. Để khai thác và phát huy tốt giá trị của các di sản văn hóa, huyện đầu tư hỗ trợ tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử văn hóa, mở rộng không gian lễ hội gắn với các dự án bảo tồn sinh hoạt văn hóa Quan họ như: Lễ hội khán hoa Mẫu Đơn - chùa Phật Tích, lễ hội Quan họ vùng Lim… Kiên trì thực hiện các biện pháp thể nghiệm bảo tồn và phát huy giá trị của dân ca Quan họ Bắc Ninh trong cuộc sống đương đại: Tổ chức, tham gia Hội thi hát dân ca Quan họ Bắc Ninh đầu xuân thường niên từ năm 1997 đến nay, liên hoan tiếng hát Quan họ người cao tuổi, liên hoan tiếng hát Quan họ thiếu nhi, mở các lớp hướng dẫn thiếu nhi học hát dân ca Quan họ cổ...
 
Từ năm 2010 đến nay, huyện Tiên Du dành vốn ngân sách đầu tư hỗ trợ xây dựng các thiết chế văn hoá, các trang thiết bị liên quan trực tiếp đến công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá. Xây dựng hoàn thiện các chòi hát dân ca Quan họ và quảng trường đồi Lim trên khuôn viên di tích đồi Lim; đầu tư xây dựng nhà chứa Quan họ tại các làng Quan họ gốc Lũng Giang (thị trấn Lim); Ngang Nội (xã Hiên Vân); hỗ trợ một phần kinh phí cho các CLB tham gia hát Quan họ tại các lễ hội, như hội Lim, hội khán hoa mẫu đơn chùa Phật Tích và các lễ hội của địa phương, hỗ trợ kinh phí khi các CLB tham gia biểu diễn và các hội thi của địa phương. Việc đầu tư thiết bị tạo điều kiện thuận lợi giúp các Câu lạc bộ Quan họ đẩy mạnh các hình thức sinh hoạt văn hoá Quan họ ở cộng đồng và tăng cường hoạt động giao lưu giữa các địa phương góp phần quan trọng nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác truyền dạy dân ca Quan họ Bắc Ninh.
 
Minh Hường
Nguồn: Báo Bắc Ninh online - baobacninh.com.vn