Bắc Ninh luôn xác định văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là động lực và sức mạnh nội sinh của sự phát triển. Để ánh sáng từ các Nghị quyết của Đảng về văn hóa thấm sâu, lan tỏa vào đời sống, Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bắc Ninh không ngừng nỗ lực, phát huy hiệu quả vai trò tham mưu cơ chế, chính sách; vận dụng, triển khai kịp thời các nghị quyết, chỉ thị, quyết định, đề án, chương trình hành động về văn hóa, đồng thời kịp thời ban hành các văn bản hướng dẫn thuộc lĩnh vực phụ trách theo thẩm quyền, bảo đảm chất lượng, bám sát nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh.
Đoàn Đại biểu Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bắc Ninh tham gia biểu diễn, quảng bá di sản văn hóa tại Pháp vào tháng 5/2024
Nổi bật là sự kiện đón tiếp đoàn của Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân gặp mặt các nữ đại sứ, đại biện, trưởng đại diện tổ chức quốc tế tại Việt Nam nhân kỷ niệm Ngày Quốc tế Phụ nữ 08/3 tại khu di tích đình Đồng Kỵ (Từ Sơn); phối hợp tổ chức thành công Giải Quần vợt châu Á (vòng loại U14); Giải Quần vợt Davis Cup vòng Play-offs nhóm II thế giới năm 2024... Và nhiều hoạt động văn hoá, thể thao và du lịch quy mô được ngành tổ chức như: Hội thi hát Quan họ đầu xuân; các chương trình biểu diễn nghệ thuật phục vụ nhiệm vụ chính trị của tỉnh; lễ hội truyền thống cùng phong phú chương trình giao lưu, quảng bá di sản văn hóa, hoạt động xúc tiến du lịch và các giải thể thao quy mô khác... Tiếp nhận mạch nguồn truyền thống văn hiến và thừa hưởng trữ lượng di sản đồ sộ với gần 1600 di tích, 18 Bảo vật quốc gia cùng kho tàng di sản văn hóa phi vật thể phong phú, trong đó di sản Dân ca Quan họ, nghề làm tranh dân gian Đông Hồ là những đại diện tiêu biểu... Nhận thấy vốn liếng di sản văn hóa đang “cọ xát” với nhịp sống công nghiệp và xu hướng quốc tế hóa, Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch luôn coi việc bảo vệ, phát huy giá trị hệ thống di sản văn hóa vật thể và phi vật thể của tỉnh là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu. Ngành đã tổ chức thực hiện có hiệu quả các đề án, dự án trùng tu, tôn tạo di tích; định kỳ kiểm kê và xây dựng hồ sơ khoa học đối với các di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu... Những cam kết với UNESCO về bảo vệ và phát huy giá trị di sản Dân ca Quan họ Bắc Ninh được triển khai tích cực, hiệu quả. Đáng chú ý, từ ngày 29/5 đến ngày 08/6/2024, Đoàn công tác của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tham gia giới thiệu, quảng bá di sản Dân ca Quan họ Bắc Ninh và tranh dân gian Đông Hồ tới gần 200 đại biểu quốc tế, phái đoàn ngoại giao các quốc gia tại UNESCO và đông đảo nhân dân, Việt kiều tại Pháp, Đức và Cộng hòa Séc... Hoạt động ngoại giao, hợp tác quốc tế về văn hoá góp phần giới thiệu, tuyên truyền, quảng bá những giá trị văn hoá truyền thống, hình ảnh vùng đất Bắc Ninh văn hiến với bạn bè quốc tế, tạo chất xúc tác thúc đẩy các hoạt động thu hút đầu tư thương mại và hợp tác phát triển kinh tế.
Về bảo tồn, phát huy di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch và phát triển sản phẩm dịch vụ, công nghiệp văn hóa, ngành triển khai thực hiện Đề án “Phát huy giá trị di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2021-2025, định hướng 2030”; tham mưu chính sách phát triển du lịch cộng đồng và xây dựng Quy chế quản lý điểm du lịch của tỉnh; nghiên cứu các giải pháp phát triển thị trường du lịch trọng điểm; cung cấp thông tin, phối hợp tích cực với các sở, ngành, địa phương, doanh nghiệp nhằm hình thành các sản phẩm du lịch đặc thù, mang đậm bản sắc văn hóa Bắc Ninh-Kinh Bắc.
Với sự sáng tạo, linh động trong triển khai thực hiện, phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa lan tỏa sâu rộng, khơi dậy tinh thần đoàn kết giúp nhau phát triển kinh tế, đưa chất lượng cuộc sống ngày một nâng lên, góp phần làm thay đổi toàn diện đời sống của người dân Bắc Ninh. Nhiều hoạt động văn hóa văn nghệ, TDTT, chiếu phim, biểu diễn nghệ thuật phục vụ cơ sở được tổ chức, góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân. Phong trào TDTT quần chúng phát triển sâu rộng, đa dạng bộ môn và hình thức luyện tập, góp phần quan trọng vào việc nâng cao sức khoẻ nhân dân. Đến nay, tỷ lệ người dân Bắc Ninh tập luyện TDTT thường xuyên đạt 40%, gia đình thể thao đạt 33,5%. Thể thao thành tích cao đạt kết quả cao, huy chương vượt chỉ tiêu giao.
Được ví như hình ảnh “cỗ xe tam mã”, Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch tích cực tham mưu và tổ chức hiệu quả, sáng tạo các hoạt động, sự kiện liên quan đến lĩnh vực quản lý; di sản văn hóa được bảo tồn và phát huy; phong trào văn hóa, văn nghệ, TDTT ngày càng phát triển; hệ thống thiết chế văn hóa từng bước đồng bộ và phát huy hiệu quả sử dụng; sản phẩm văn hóa phong phú, ngày càng đáp ứng nhu cầu hưởng thụ của nhân dân và sự phát triển của tỉnh. Song thực tế ở nhiều địa phương, đơn vị, văn hóa vẫn chưa được đặt ngang hàng và hài hòa với chính trị, kinh tế. Phát triển du lịch chưa tương xứng với tiềm năng, việc thu hút các nguồn lực xã hội để phát triển công nghiệp văn hóa còn nhiều vướng mắc, bất cập. Công tác xã hội hóa các hoạt động văn hóa, thể thao chưa rộng khắp. Môi trường văn hóa trên mạng xã hội khó kiểm soát đã và đang tạo ra những giá trị văn hóa ảo, chi phối đời sống người dân, nhất là giới trẻ... Hòa vào làn sóng hội nhập quốc tế không thể tránh khỏi những thách thức về sự xâm thực văn hóa ngoại lai, nhất là với một tỉnh phát triển công nghiệp thu hút nhiều doanh nghiệp FDI, có hàng nghìn người nước ngoài đến sinh sống và làm việc như Bắc Ninh. Có thể thấy, quá trình tiếp xúc, giao thoa, tiếp biến văn hóa đang diễn ra mạnh mẽ.
Thời gian tới, Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bắc Ninh xác định không ngừng nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trên các lĩnh vực của ngành; tập trung thực hiện hiệu quả các mục tiêu Nghị quyết số 71-NQ/TU 29/8/2022; rà soát, tham mưu sửa đổi, xây dựng các chính sách phát triển văn hóa, con người và du lịch Bắc Ninh, đồng thời tiếp tục xác lập vai trò, vị thế và những đóng góp quan trọng của lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch đối với sự phát triển hưng thịnh, bền vững của quê hương.
Việt Thanh